- W okresach wcześniejszych wiele przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych po uruchomieniu przechodziła na stan przedsiębiorstwa komunalnego w drodze nieodpłatnego ich przekazania przez inwestorów na rzecz poprzedników prawnych obecnego ZWiK sp. z o.o. Zdarzały się jednak sytuacje, gdy przedsiębiorstwo odmawiało przejęcia przyłącza lub jego części głównie z powodu zastosowania niewłaściwych materiałów lub niedotrzymania właściwych standardów wykonawstwa robót (np. zbyt małe przykrycie), albo z przebiegu przyłącza przez tereny niedostępne dla służb eksploatacyjnych przedsiębiorstwa.
Od chwili powstania ZWiK w formie komunalnej spółki z o.o. budowane przyłącza pozostają własnością osób, których nieruchomości są w ten sposób przyłączone do sieci, co jest zgodne z odpowiednimi zapisami ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tj.: Dz.U.2017.328 ze zm.).
W praktyce występują więc różne stany formalne wynikające z prawa do posiadania przyłączy, decydujące o procedurze postępowania przy usuwaniu awarii:
- przyłącze w całości jest w posiadaniu ZWiK Sp. z o.o.,
- część przyłącza jest w posiadaniu ZWiK Sp. z o.o., a część – władającego przyłączoną nieruchomością,
- przyłącze w całości jest własnością osoby, której nieruchomość jest przyłączona do sieci lub współwłasnością – w przypadku korzystania z przyłącza lub jego części przez więcej niż jedną nieruchomość,
- odcinek rurociągu nie jest przyłączem, lecz elementem instalacji nieruchomości odbiorcy usług.
- Awarie występujące na przyłączach będących w posiadaniu ZWiK Sp. z o.o. usuwane są przez służby eksploatacyjne spółki na własny koszt. Prace naprawcze podejmowane są w możliwie najkrótszym terminie od otrzymania wiadomości o wystąpieniu uszkodzenia.
- Usuwanie uszkodzeń występujących na przyłączach będących w posiadaniu osoby władającej nieruchomością, tj. odbiorców usług, odbywa się na następujących zasadach:
- odbiorca usług jest zobowiązany do natychmiastowego powiadomienia ZWiK Sp. z o.o. o zaistniałym zdarzeniu i bezzwłocznego usunięcia awarii rozpoczynając prace naprawcze nie później niż przed upływem 12 godzin od wystąpienia awarii,
- po otrzymaniu informacji o wystąpieniu uszkodzenia służby eksploatacyjne ZWiK Sp. z o.o. mogą zastosować odcięcie dostawy wody do uszkodzonego przyłącza do czasu usunięcia awarii w celu zminimalizowania strat wody i ewentualnych innych szkód (odcięcie takie polega na zamknięciu zasuwy połączeniowej o ile pozwalają na to uwarunkowania techniczne tzn. nie skutkuje to przerwaniem dostawy do innych odbiorców),
- jeżeli odbiorca nie wywiązuje się z opisanych powyżej obowiązków i nie ma możliwości technicznych natychmiastowego przerwania świadczenia usług, a istnienie awarii utrudnia świadczenie usług dla innych odbiorców lub awaria wyrządza szkody ZWiK Sp. z o.o. lub osobom trzecim, to spółka ma prawo usunąć awarię we własnym zakresie, a kosztami obciążyć odbiorcę – posiadacza uszkodzonego przyłącza,
- odbiorca ponosi pełną odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody wyrządzone awarią na przyłączu będącym w jego posiadaniu, a także za straty i szkody poniesione z tego powodu przez ZWiK Sp. z o.o;
- Uszkodzenia występujące na rurociągach będących elementami instalacji (w przypadku wodociągów – za wodomierzem głównym):
- takie awarie usuwa własnym staraniem i na własny koszt posiadacz nieruchomości z uwzględnieniem zasady, że w takich sytuacjach odbiorca ponosi odpowiedzialność (pokrywa koszt) za całą ilość wody, która przepłynie przez wodomierz główny zainstalowany na przyłączu wodociągowym.
- w przypadku korzystania przez odbiorcę również z przyłącza do sieci kanalizacyjnej i braku urządzenia pomiarowego na przyłączu kanalizacyjnym, zasada opisana powyżej dotyczy również odpłatności za odprowadzone ścieki.
